A. FİZİKSEL YA DA FİZYOLOJİK DİSİPLİN DEĞİLDİR. Tanrı kimseye sadece fiziksel bir disiplin olarak oruç tutmasını söylemez; bedeninizi güzelleştirmek için diyet olarak ya da fiziksel bir fayda sağlamak için. Diyet yapmanın yanlış olduğunu söylemiyorum. Diyet sizin için yararlı ya da yararsız olabilir ama Kutsal Kitap sadece bu nedenle ‘oruç tutmayı’ teşvik etmiyor. Kutsal Kitap ‘oruç’ terimini ruhsal hedefler bağlamında kullanır. Sadece kilomuzu düşürmek istediğimiz için oruç tutarsak Kutsal Kitap’ın oruç anlayışına göre oruç tutmuş olmayız. Tanrı’ya yönelmek için oruç tutarız.
Yeme konusunda disiplin sahibi olmak yaşamın diğer alanlarında da özdenetime sahip olmanıza yardım eder. Bu da oruç tutmanın iyi bir yan ürünüdür ama tek başına amaç olmamalıdır. Tanrı, sadece disiplin ya da benliğe karşı koymak amacıyla oruç tutulmasını teşvik etmiyor. Bazı rahipler ve keşişler çok eskiden bu şekilde oruç tutmaya çalışırlardı. Fakat bu Kutsal Kitap’a uygun bir oruç değildir. Tanrı’nın oruç için çok daha yüksek amaçları vardır.
B. KONTROL ARACI. Bazen oruç Tanrı’yı bir şeye zorlamanın ya da onayını kazanmanın bir yolu olarak görülür. Fakat Tanrı baskıya olumlu karşılık vermez. Elçilerin İşleri Kitabı’nda bir grup insan Tanrı’yı kendi taraflarına çekmek için kontrolcü oruç yöntemini benimsediler:
“Ertesi sabah Yahudiler aralarında gizli bir anlaşma yaptılar. "Pavlus'u öldürmeden bir şey yiyip içersek, bize lanet olsun!" diye ant içtiler. Bu anlaşmaya katılanların sayısı kırkı aşıyordu. Bunlar başkâhinlerle ileri gelenlerin yanına gidip şöyle dediler: "Biz, 'Pavlus'u öldürmeden ağzımıza bir şey koyarsak, bize lanet olsun!' diye ant içtik.” (Elçilerin İşleri 23:12-14, İncil)
Tanrı dualarını dinlemedi ve planları işe yaramadı.
C. İKİYÜZLÜ BİR DİNDARLIK. Daha önce İsa’nın dönemindeki din önderlerinin, oruçlarının daha fazla kişinin Tanrı’ya ‘adanmışlıklarını’ hayranlıkla görmesi için nasıl pazar günlerine denk getirdiklerinden söz etmiştim. Bu din yetkililerine göre Musa Sina Dağı’na Yasa’yı almak için ayın beşinci gününde çıkıp sonraki ay ikinci gününde inmişti, yani Pazartesi ve Perşembe. En azından böyle söylüyorlardı.
Fakat yakından davranışlarına baktığımızda ‘bakın ne kadar ruhsalım’ gösterisinden başka bir şey olmadığını görüyoruz. İkiyüzlülüktü. Kutsal Kitap’a uygun oruç ikiyüzlü değildir. Kontrol aracı değildir. Ve fiziksel bir disiplin değildir.
SON DÜŞÜNCELER
Kutsal Kitap’ta oruçla ilgili belki de en çok bilinen ayetler Eski Antlaşma’dadır. Tanrı bu on ayette oruç tutmak hakkında neler söylüyor? Tanrı’yı hoşnut eden oruç nasıldır? İstemediği oruç nasıldır?
“Bana her gün danışıyor,
Yollarımı öğrenmekten zevk duyuyorlarmış!
Doğru davranan,
Tanrısı'nın buyruğundan ayrılmayan bir ulusmuş gibi...
Benden adil yargılar diliyor,
Bana yaklaşmaktan zevk alıyorlarmış.
Diyorlar ki, 'Oruç tuttuğumuzu neden görmüyor,
İsteklerimizi denetlediğimizi neden farketmiyorsun?
“Bakın, oruç tuttuğunuz gün keyfinize bakıyor,
İşçilerinizi eziyorsunuz.
Orucunuz kavgayla, çekişmeyle,
Şiddetli yumruklaşmayla bitiyor.
Bugünkü gibi oruç tutmakla
Sesinizi yükseklere duyuramazsınız.
İstediğim oruç bu mu sanıyorsunuz?
İnsanın isteklerini denetlemesi gereken gün böyle mi olmalı?
Kamış gibi baş eğip çul ve kül üzerine mi oturmalı?
Siz buna mı oruç, RAB'bi hoşnut eden gün diyorsunuz?
Benim istediğim oruç,
Haksız yere zincire, boyunduruğa vurulanları salıvermek,
Ezilenleri özgürlüğe kavuşturmak,
Her türlü boyunduruğu kırmak değil mi?
Yiyeceğinizi açla paylaşmak değil mi?
Barınaksız yoksulları evinize alır,
Çıplak gördüğünüzü giydirir,
Yakınlarınızdan yardımınızı esirgemezseniz,
Işığınız tan gibi ağaracak,
Çabucak şifa bulacaksınız.
Doğruluğunuz önünüzden gidecek,
RAB'bin yüceliği artçınız olacak.