Yeni Antlaşma’dan. İsa dedi ki, “Ben ve Baba biriz.” (Yuhanna 10:30, İncil). ‘Ben’ ve ‘Baba’nın iki kişiliği yansıttığına dikkat edin. Burada yüklem çoğuldur. Fakat yine de, “bir” tekliği ifade eden bir rakamdır. Yeni Antlaşma’nın asıl dilinde ‘bir’ (hen) sayısı cinsiyetsizlik ifade eder. Birliği ifade eder ama birliğin doğasının tam olarak nasıl olduğunu açıklamaz. Her türlü birliği ifade edebilir ve nasıl bir birlikten söz edildiği bağlantıdan çıkartılabilir. Bu birliğin doğası nedir? Nasıl bir amaç için birlikte çalışıyorlar? Ayetlere bakalım. Burada İsa konuşuyor:

“Koyunlarım sesimi işitir. Ben onları tanırım, onlar da beni izler. Onlara sonsuz yaşam veririm; asla mahvolmayacaklar. Onları hiç kimse elimden kapamaz. Onları bana veren Babam her şeyden üstündür. Onları Baba'nın elinden kapmaya kimsenin gücü yetmez. Ben ve Baba biriz.” (Yuhanna 10:27-30, İncil). Kendilerini hepimizi cennete kadar korumaya adamışlardı.

“Ben ve Baba biriz” ayetinde iki kişiliğin aynı doğayı paylaşması doğrulanmaktadır. İki öz değil, iki Tanrı değil ama iki kişilik tarafından paylaşılan bir öz.

MANTIĞA DAYANARAK İTİRAZ ETMEK

Peki ama, çelişki doğurmadan, Tanrı nasıl hem bir hem de üç olabilir? Çözüm sayıların farklı anlamlarda kullanılmasında yatmaktadır. Tanrı, ilahi özü veya doğası açısından birdir. Öte yandan, Tanrılık ayrı kişilikler açısından üçtür. ‘Tanrı ilahi öz veya doğa açısından üçtür’ demek Hıristiyan tektancılığını yanlış anlamak demektir. Kutsal Yazılar bunları öğretmez. İlahi öz söz konusu olduğunda tek bir Tanrı vardır. Sadece tek bir Tanrı vardır.

Kabul ediyorum, Tanrı’nın doğasını tam olarak anlamıyorum. Kimse anlamıyor- yekpare tektanrıcılığa inananlar da anlamıyorlar. Tanrı’nın varlığı hakkında her zaman biraz gizem olacaktır. Aslında, birazdan çok daha fazlası olacaktır! Öte yandan, gizem çelişki demek değildir. Bazı insanlar mantık temeline dayanarak üçlü birlik tektanrıcılığına saldırmaktadır. Bu doktrinin çelişmeme yasasını çiğnediğini söylüyorlar. Bir kişide üç kişinin olduğunu veya bir varlıkta üç varlığın olduğunu söylemek çelişkili olurdu. Fakat Kutsal Kitap bunu öğretmiyor. Bir varlıkta üç kişi olduğunu öğretiyor. Tamam, kabul ediyorum bu biraz gizemli ama çelişkili değil. Üçlü birlik tektanrıcılığı mantıkla ilgili bilinen herhangi bir yasayı ihlal etmiyor.

İşte üçlü birlik tektanrıcılığının matematiği: 1 x 1 x 1 = 1. Hıristiyan tektanrıcılığı düşünebileceğiniz şey değil. Bir öz artı bir öz artı bir öz daha, toplam üç öz değildir: 1 + 1 + 1 = 3. Eğer görsel eğilimli bir insansanız, yani, söylenenleri aklınızda görüntü ve resimlerle canlandıran biriyseniz, lütfen bu resmi aklınızdan silin. Bunun Tanrı’yla ilgisi yok.

PATLAMA!

Tanrı’nın doğasının giderek ilerleyen vahyi açısından Yeni Antlaşma vahyine geldiğimizde, vahyin en iyi şekliyle bir patlama olduğu söylenebilir! Bu patlamaya, Tanrı’nın sosyal açıdan karmaşık olduğuna ilişkin Eski Antlaşma’daki ipuçlarının üzerindeki örtünün çekilmesi de dahildir. Eski Antlaşma’da Tanrı’nın birliğinde bir tür çoğulluk olduğunu sadece belli belirsiz bir şekilde fark ettik.

Tanrı’nın yarattıklarının ilişkilerle parladığını daha önce belirtmiştim. Buna evliliğin ve sosyal düzenin diğer kurumları da dahildir. Sosyal açıdan yekpare olan bir Tanrı’nın, kendi doğasına bu kadar zıt bir şekilde nasıl ilişkisel bir evren yaratabileceğini merak ettik. Hacer ve Musa’nın hikayelerinde birden fazla kişiye ayrı ayrı Tanrı dendiğini gördük. Yanan çalıdan Musa’ya Seslenen, “Ben babanın Tanrısı, İbrahim'in Tanrısı, İshak'ın Tanrısı ve Yakup'un Tanrısı'yım’ şaşırtıcı bir şekilde Rab’bin bir meleği olarak tanıtıldı. Tanrı’nın kendisinden nasıl çoğul zamir kullanarak söz ettiğini ele aldık.

Şimdi Yeni Antlaşma’da bu kişilerin ayrı ayrı isimlerinin açıklandığını görüyoruz: Baba, Oğul, ve Kutsal Ruh. Sosyal açıdan çoğul olan ve tek Tanrı’nın doğası üçlü birliğe sahiptir. Kutsal Yazılar’ı inceleyerek bu anlayışı ediniyoruz. Fakat tabii ki, Kutsal Yazılar’ı ancak, güvenilirliğini kanıtladıktan sonra inceliyoruz- tarihsel bir belgeyle uğraşan herkesin yapacağı gibi.

Yeni Antlaşma’da üçlü birlik tektanrıcılığı hakkında sunulan kanıtların hepsini incelemek çok uzun zamanımızı alırdı. Bunları üç cümleyle özetleyebiliriz:

1. Tek bir gerçek Tanrı vardır.
2. Tek bir gerçek Tanrı sosyal açıdan karmaşıktır ve üç kişide bulunur.
3. Her kişi eksiksiz bir şekilde Tanrı’dır fakat ayrı ayrı rolleri vardır.

Yine, soracağım çünkü birçoğunuz bunu soruyorsunuz. Nasıl olur da Tanrı çelişkisiz bir şekilde hem bir hem de üç olabilir? Çözüm sayıların farklı anlamlarda kullanılmasında yatmaktadır. Tanrı ilahi özü veya doğası açısından birdir. Tanrı, ayrı kişilikleri açısından üçtür.